Bạn đang phân vân nên học N2 hay học nghề để đi Nhật? Đây là lựa chọn quan trọng quyết định không chỉ cách bạn sang Nhật, mà còn ảnh hưởng lâu dài đến sự nghiệp và cuộc sống sau này. Mỗi con đường đều có điểm mạnh, thách thức riêng. Bài viết sau sẽ giúp bạn phân tích toàn diện từng lựa chọn để đưa ra quyết định đúng với hoàn cảnh và mục tiêu của chính mình.
Hai con đường phổ biến để sang Nhật làm việc: Học N2 và học nghề
Để làm việc hợp pháp và ổn định tại Nhật, hiện nay có hai con đường chính mà người Việt thường lựa chọn: học tiếng Nhật đến trình độ N2 hoặc tham gia chương trình học nghề theo diện thực tập sinh kỹ năng hoặc visa kỹ năng đặc định. Hai hướng đi này không chỉ khác biệt về hình thức, mà còn phản ánh sự khác biệt trong định hướng nghề nghiệp, năng lực cá nhân và thời gian chuẩn bị.
Học N2 phù hợp với những ai có định hướng làm việc trong văn phòng, các công ty Nhật hoặc muốn theo đuổi sự nghiệp lâu dài ở môi trường chuyên môn cao. Với chứng chỉ JLPT N2, người lao động có thể ứng tuyển vào nhiều vị trí yêu cầu giao tiếp tiếng Nhật ở mức trung cấp trở lên, từ đó mở rộng khả năng chuyển việc, thăng tiến và định cư.
Ngược lại, học nghề phù hợp với người có kinh nghiệm làm việc tay chân, cần thu nhập sớm và không có điều kiện học tiếng Nhật lâu dài. Các lĩnh vực phổ biến như xây dựng, cơ khí, nông nghiệp, thực phẩm… không yêu cầu trình độ tiếng cao, nhưng yêu cầu sự chăm chỉ, chịu khó và sẵn sàng thích nghi với công việc tay chân trong thời gian dài.
So sánh toàn diện giữa học N2 và học nghề khi đi Nhật
Nếu xét về thời gian và chi phí chuẩn bị, học N2 thường kéo dài từ 12 đến 24 tháng tùy vào năng lực người học, với chi phí học dao động trong khoảng 15–30 triệu đồng, chưa tính chi phí sinh hoạt và luyện thi. Ngược lại, học nghề yêu cầu thời gian chuẩn bị ngắn hơn, chỉ từ 3–6 tháng, nhưng tổng chi phí cao hơn – từ 30 đến 80 triệu đồng – do bao gồm phí đào tạo nghề, môi giới và thủ tục hồ sơ.
Về cơ hội việc làm và mức lương, người có chứng chỉ N2 có thể làm việc trong văn phòng với mức lương khởi điểm từ 180.000 đến 250.000 yên/tháng, môi trường làm việc chuyên nghiệp, có cơ hội thăng tiến rõ ràng nhưng yêu cầu kỹ năng tiếng Nhật và giao tiếp cao. Trong khi đó, người học nghề có thể đi làm ngay sau khi sang Nhật với mức lương dao động từ 140.000 đến 200.000 yên/tháng, công việc chủ yếu là tay chân, thường vất vả và yêu cầu làm thêm giờ.
Về triển vọng dài hạn, con đường học N2 cho phép bạn xin visa kỹ sư, dễ dàng chuyển đổi công việc, tiếp tục học lên hoặc định cư lâu dài tại Nhật. Trong khi đó, visa theo diện học nghề thường giới hạn từ 3 đến 5 năm, và chỉ một số ngành nghề mới có cơ hội chuyển sang diện visa đặc định hoặc lâu dài. Tuy nhiên, người học nghề có thể tích lũy kinh nghiệm thực tế, học được kỹ năng sản xuất của Nhật, từ đó có thể phát triển khi về nước hoặc chuyển sang công ty Nhật tại Việt Nam.
Những yếu tố cần cân nhắc trước khi chọn hướng đi sang Nhật
Đầu tiên là điều kiện tài chính. Nếu bạn không bị áp lực thu nhập ngắn hạn và có thể đầu tư 1–2 năm cho việc học tiếng, học N2 là lựa chọn mang lại lợi ích bền vững. Nhưng nếu bạn cần có lương ngay để trang trải chi phí cá nhân hoặc hỗ trợ gia đình, học nghề sẽ thực tế hơn.
Tiếp theo là năng lực học tập. Học N2 không chỉ cần trí nhớ tốt mà còn đòi hỏi phương pháp học hiệu quả và sự kiên trì lâu dài. Nếu bạn yêu thích học ngoại ngữ, có nền tảng học tập tốt, hãy chọn con đường này. Ngược lại, nếu bạn gặp khó khăn với việc học tiếng, học nghề sẽ phù hợp hơn vì yêu cầu tiếng Nhật ban đầu thấp hơn nhiều.
Cuối cùng là mục tiêu tương lai. Nếu bạn có ý định ở lại Nhật lâu dài, làm việc trong môi trường chuyên nghiệp, muốn ổn định cuộc sống và phát triển sự nghiệp thì học N2 là lựa chọn tốt. Nhưng nếu bạn chỉ muốn đi làm vài năm để tích lũy kinh nghiệm, tài chính rồi trở về nước khởi nghiệp hoặc làm việc tại công ty Nhật, học nghề sẽ phù hợp và hiệu quả hơn.
Lời khuyên lựa chọn phù hợp với từng đối tượng cụ thể
Bạn nên chọn học N2 nếu đã tốt nghiệp đại học, có định hướng sự nghiệp rõ ràng, đủ điều kiện tài chính để học 1–2 năm, yêu thích tiếng Nhật, văn hóa Nhật và mong muốn định cư hoặc phát triển lâu dài tại đây. Khi đạt N2, bạn có thể ứng tuyển vào các vị trí văn phòng, công việc nhẹ nhàng hơn, lương cao và có lộ trình thăng tiến rõ ràng.
Ngược lại, nếu bạn cần đi làm sớm để cải thiện tài chính, có sẵn kỹ năng nghề như hàn, may, nông nghiệp…, không quen học ngoại ngữ hoặc chỉ có mục tiêu làm vài năm rồi quay về, học nghề sẽ phù hợp hơn. Công việc tuy vất vả nhưng thu nhập ổn định, thời gian chuẩn bị ngắn và dễ đi hơn.
Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn cách kết hợp cả hai hướng. Bắt đầu bằng việc sang Nhật theo diện học nghề để có thu nhập sớm, đồng thời tận dụng thời gian làm việc để tự học tiếng Nhật, đặt mục tiêu thi đậu N2 sau 2–3 năm. Khi đạt được trình độ này, bạn có thể chuyển sang công việc văn phòng với điều kiện làm việc và mức lương tốt hơn.
Sai lầm thường gặp khi quyết định học N2 hay học nghề để đi Nhật
Nhiều bạn đánh giá sai về thời gian cần thiết để đạt trình độ N2. Thực tế, phải mất ít nhất một năm học nghiêm túc, nhiều người mất đến hai năm mới thi đậu. Nếu không có kế hoạch học bài bản, rất dễ bỏ cuộc giữa chừng.
Một sai lầm khác là chọn nghề không phù hợp. Nhiều người chỉ vì muốn đi nhanh, lương cao mà chấp nhận công việc không phù hợp với sức khỏe, tính cách hay sở thích. Điều này dẫn đến chán nản, bỏ việc giữa chừng hoặc ảnh hưởng đến tâm lý lâu dài.
Sai lầm cuối cùng là không chuẩn bị kế hoạch dài hạn. Nhiều người chỉ tập trung vào việc sang Nhật mà quên mất phải chuẩn bị cho tương lai sau khi hết hạn visa, hoặc khi quay về nước. Một lựa chọn thiếu tính chiến lược sẽ khiến bạn lúng túng khi chuyển giai đoạn.
Xu hướng tuyển dụng và chính sách lao động Nhật Bản hiện nay
Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số và thiếu hụt lao động trầm trọng, đặc biệt trong các ngành như điều dưỡng, nông nghiệp, cơ khí, xây dựng… Do đó, chính phủ Nhật đang mở rộng chính sách visa để thu hút lao động nước ngoài, đặc biệt là visa Tokutei Gino với nhiều quyền lợi hơn cho người lao động có kỹ năng.
Bên cạnh đó, xu hướng toàn cầu hóa cũng khiến các công ty Nhật Bản tìm kiếm nhân sự có thể giao tiếp tốt bằng tiếng Nhật để hỗ trợ kinh doanh quốc tế hoặc phát triển thị trường nước ngoài. Những ai đạt trình độ N2 hoặc cao hơn sẽ có nhiều lợi thế cạnh tranh trong tuyển dụng.
Ngoài ra, các doanh nghiệp Nhật cũng đang dần có chính sách hỗ trợ tốt hơn cho lao động nước ngoài như cải thiện điều kiện làm việc, đào tạo kỹ năng, hỗ trợ nhà ở và khả năng bảo lãnh người thân. Đây là tín hiệu tích cực cho cả hai nhóm người: có kỹ năng nghề hoặc có trình độ tiếng Nhật cao.
Việc quyết định nên học N2 hay học nghề để đi Nhật phụ thuộc hoàn toàn vào điều kiện thực tế và mục tiêu dài hạn của mỗi người. Nếu bạn mong muốn làm việc trong môi trường văn phòng, có định hướng lâu dài và khả năng học tập tốt, học N2 là lựa chọn phù hợp. Ngược lại, nếu bạn cần thu nhập sớm, có kỹ năng nghề và muốn đi làm ngay, học nghề sẽ là lối đi thực tế và hiệu quả. Dù chọn con đường nào, điều quan trọng nhất vẫn là sự kiên trì, tư duy chiến lược và không ngừng học hỏi để thành công tại Nhật Bản.
Nhân Trí